ХÆЙРÆДЖЫТЫ ÆХСÆВ

ХÆЙРÆДЖЫТЫ ÆХСÆВ
Кæддæр, дам, адæм æмæ хæйрæджытæ иумæ цардысты, сæ ныхас кæрæдзиуыл бадт, фæлæ иурæстæджы фæныхмæ сты, æмæ кæд Уастырджи хæйрæджыты фесæфта, уæддæр сæ адæм тарстысты æмæ сын сæрмагондæй сæ ном ардтой (кæс Хæйрæг, Хæйрæджыты æхсæв).
Йæ фадат кæмæн амыдта, уый æргæвста сæгъ. Сæгъ, дам, хæйрæджыты сфæлдыст у æмæ уый адджындæрæн исынц. Чи та-иу аргæвста фыс, уасæг кæнæ карк. Цы-иу аргæвстой, уымæн-иу йæ туг рауагътой иу ранмæ æмæ-иу æй арф баныгæдтой, кæнæ-иу æй цæугæдоны ауагътой, куыдз кæнæ дзы гæды куыд нæ фæхъæстæ уыдаид, афтæ.
Æмбисæхсæв-иу хæдзары бинонтæ чысылæй-стырæй кæртмæ рацыдысты. Афтæ дзырдтой, зæгъгæ, дам, уыцы рæстæг хæйрæджытæ хæдзары февзæрынц, ацаходынц кувинæгтæй æмæ æрбайсæфынц.
Иуцасдæр-иу хæдзары бинонтæ кæрты алæууыдысты, стæй-иу мидæмæ хæдзармæ бацыдысты.
Бынаты Хицауы æмæ Хæйрæджыты æхсæвы бæрæгбæттæ дзурынц ууыл, æмæ алы хæдзар, алы бынатæн дæр ис йæхи хæрзаудæг бардуаг æмæ хæйрæджы хай. Бынаты Хицауы бардуагмæ батабу кæн, цæмæй дæ хæдзар, дæ бынат амондджын уа, йæ хорзæх уа бынаты. Дæ бынат бафæдзæхс хæйрæджытыл, цæмæй йæм хæстæг ма цæуой, хæдзарæн фыдбылыз ма хæссой.
Хæйрæджыты æхсæв ныр дæр бирæтæ бæрæг кæнынц. Аргæвдынц карк. Цы хæринаг конд æрцæуы, уымæй хъуамæ бинонтæ йеддæмæ мачи фæхъæстæ уа, науæд, дам, уый хæйрæгæн фæхъыг уыдзæн æмæ сын сæ кувинæгтæ нæ айсдзæн.

Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Полезное


Смотреть что такое "ХÆЙРÆДЖЫТЫ ÆХСÆВ" в других словарях:

  • ХÆЙРÆДЖЫТЫ НÆМТТÆ ЗÆГЪЫН КÆНЫН — Æвзæрæй цы сарæзтæуыд, уыдон зæгъын кæнын. Къизойæн йæ мады хсыр йæ фарсæй фæуæд, кæд дын дæ хæйрæджыты нæмттæ нæ зæгъын кæна. – Ды нæ зоныс... Къикънадзе чи у, уый! Æз дын дæ хæйрæджыты нæмттæ дæр зæгъын кæндзынæн (Олгъайæн). (Хацырты С. Хæхты… …   Фразеологический словарь иронского диалекта

  • Хæйрæджыты æхсæв — см. Хæйрæджыты æхсæв – перевод Хæйрæджыты æхсæв – бинонты фыдæлтыккон фæтк æмæ æгъдæуттæй иу, æрвылазы «Хæйрæджыты бæрæгбон». Цыппурсæй йæм ис æртæ боны. Алы хæдзары дæр иу аргæвстой сæгъ кæнæ уасæг, кусартгæнгæйæ иу куывтой æмæ куырдтой, цæмæй… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ХÆЙРÆДЖЫТЫ ÆХСÆВ – перевод — см. ХÆЙРÆДЖЫТЫ ÆХСÆВ Ночь чертей Говорят, что когда то люди и черти жили вместе, но потом между ними завелась вражда. Уастырджи изгнал чертей, но люди все равно их боялись и, чтобы расположить к себе, отмечали «ночь чертей» (см. Хæйрæг,… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ФÆЙНÆДЖЫТЫ ХЪÆР АЙХЪУЫСЫН — тж. ДÆ ФÆЙНÆДЖЫТЫ ХЪÆР АЙХЪУЫСÆД Æлгъыст. Амæлын. – Ды мæ уыдæттæй нæ фæрсыс, фæлæ мæнæн та мæ зæрдæ дзæкъулæй лæууы де рцахстæй фæстæмæ, уас сæ бындур ныззила. Сæ фæйнæджыты хъæр айхъуыса. (СИ. 1990, 189.) …   Фразеологический словарь иронского диалекта

  • ХÆЙРÆДЖЫТЫ ПАДДЗАХ — Нарты Сырдон уымæй ракуырдта хæйрæджыты æфсæдтæ Сосланы бæхы марынмæ. Бæлгъуыр æй хонынц. кæс «АРВЫ ДУАР» Ы СÆРГÆНДТÆ …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Хæйрæджыты æхсæв – перевод — см. Хæйрæджыты æхсæв Хайраджыты ахсав (букв. «ночь чертей») – один из элементов традиционной семейной обрядности осетин; ежегодный «Праздник чертей», отмечавшийся через три дня после Рождества. В каждом доме резался козел или петух, при их… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Хæйрæджыты æхсæвы куывд — см. Хæйрæджыты æхсæвы куывд – перевод Дæлимонтæ, ахсæв уе хсæв у, Æмæ нæм уæ сызгъæрин хъустæй хъусут. Дæлимонтæ, бæркадæфтауджытæ, Мæнæ нæ къухы цы ис, нæ разы цы ис, Уый уын бирæйы бæсты фæцæуæд, Уымæй æндæр нæм бар ма дарут. Абон бирæ адæм… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Хæйрæджыты æхсæвы куывд – перевод — см. Хæйрæджыты æхсæвы куывд Молитва в хайраджыты ахсав Далимоны, эта ночь – ваша ночь, Внемлите же нам своими золотыми ушами. Далимоны, изобилие прибавляющие, То, что у нас в руках, то что стоит перед вами Да примется вами за множество и более ни …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ХÆЙРÆДЖЫТЫ ФÆНДАГЫЛ НЫЛЛÆУУЫН — Зыгъуыммæ, рæдыд митæ, архайдтытæ кæнын. Ацы дзырд дзургæйæ, дуармæ рахызт æмæ та хæйрæджыты фæндагыл ныллæууыд. (Ф. 1988. 1.) …   Фразеологический словарь иронского диалекта

  • ХÆЙРÆДЖЫТЫ ХАЙ ФÆУЫН — 1. Куыд у, афтæ уын: исты æнæхъусдардæй ныууадзын; истæмæ æнæмæты ахаст равдисын. Черт с ним. 2. Фесæфын. Цы хæйрæджытæ мыл æй бафтыдтой, хæйрæджыты хай фæуа! – арф ныуулæфыд Умарби. (МД. 1986, 11.) …   Фразеологический словарь иронского диалекта


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»